งบประมาณรายจ่ายด้านการสาธารณสุข เป็นค่าใช้จ่ายในการจัดบริการสาธารณสุข ทั้งการวางแผน การบริหาร การดำเนินงานโรงพยาบาล สถานพยาบาลต่าง ๆ การวิจัยเพื่อการพัฒนาด้านการสาธารณสุขและการให้ความรู้และบริการด้านสุขภาพอนามัย และงบประมาณโดยส่วนใหญ่ถูกจัดสรรให้กับกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ค่าใช้จ่ายของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติยังคงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายของกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติมีสัดส่วนมากที่สุดในระบบบริการสุขภาพทั้ง 3 ระบบ เนื่องจากมีจำนวนประชากรตามสิทธิมากที่สุด มีประชากรผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้นทุกปี อีกทั้งแนวโน้มสุขภาพของประชากรไทยที่เพิ่มสูงขึ้นจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) และการจัดสรรงบประมาณที่มุ่งเน้นไปที่การรักษาพยาบาลมากกว่าการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค สะท้อนให้เห็นถึงความไม่เพียงพอของค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพในอนาคต
จึงเป็นความท้าทายในการจัดสรรทรัพยากรสำหรับการบริการสุขภาพให้เพียงพอและสอดคล้องกับสภาวะเศรษฐกิจอย่างเหมาะสม คุ้มค่า มีประสิทธิภาพ โดยประชาชนสามารถเข้าถึงการให้บริการสุขภาพที่มีคุณภาพและได้มาตรฐาน บทความนี้มุ่งเน้นที่ “กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ” นำเสนอในประเด็น “ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่เป็นธรรม เพียงพอ และยั่งยืน” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษางบประมาณรายจ่ายด้านการสาธารณสุขโดยเฉพาะงบประมาณรายจ่ายของกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ซึ่งไม่รวมถึงค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ ระบบประกันสังคม และเสนอแนะแนวทางการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายของกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่เป็นธรรม เพียงพอ และยั่งยืน