ประธานสภาผู้แทนราษฎร มอบหมายให้ผู้บังคับบัญชากลุ่มงานประสานการเมืองและรับเรื่องราวร้องทุกข์ รับยื่นร่าง พ.ร.บ. สภาธรรมาภิบาลแห่งชาติ พ.ศ. ....

วันพุธที่ 27 พฤศจิกายน 2567 เวลา 11.00 นาฬิกา ณ ห้องแถลงข่าว ชั้น 1 อาคารรัฐสภา นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานสภาผู้แทนราษฎร มอบหมายให้นายเจษ อนุกูลโภคารัตน์ ผู้บังคับบัญชากลุ่มงานประสานการเมืองและรับเรื่องราวร้องทุกข์ สำนักงานประธานสภาผู้แทนราษฎร รับยื่นร่าง พ.ร.บ. สภาธรรมาภิบาลแห่งชาติ พ.ศ. .... จากนายณัฏฐ์ ธีรณัฐสุภานนท์ นายกสภาสมาคมธรรมาภิบาล และคณะ โดยที่ปัจจุบัน ทั่วโลกได้ให้ความสำคัญกับหลักธรรมาภิบาล หรือ Good Governance ซึ่งประเทศต่าง ๆ ได้นำมาเป็นนโยบายในการบริหารประเทศ จึงได้มีกลไกทางด้านกฎหมายที่จะนำไปสู่การกำกับ ดูแล ติดตาม ตรวจประเมินผลการบริหารงานของหน่วยงานภาครัฐ เพื่อให้เป็นไปตามแนวนโยบายแห่งรัฐ การนำหลักธรรมาภิบาล ซึ่งประกอบด้วย หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักการมีส่วนร่วม หลักความรับผิดชอบ และหลักความคุ้มค่า เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติให้เป็นรูปธรรมที่ชัดเจน จำเป็นต้องมีหน่วยงานและกฎหมายด้านธรรมาภิบาล บัญญัติขึ้นมาเป็นมาการเฉพาะด้าน ให้สามารถส่งเสริมมาตรฐานทางด้านจริยธรรม มีการกำหนดหลักเกณฑ์การประเมินผลการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่รัฐ หน่วยงานภาครัฐ เพื่อนำไปสู่การกำกับกิจการองค์กรที่ดี มีการให้ความรู้ในด้านคุณธรรม จริยธรรม มีการสอดส่องติดตามพร้อมบทลงโทษสำหรับเจ้าหน้าที่รัฐที่ทุจริตประพฤติมิชอบ ให้สามารถดำรงตนให้เป็นแบบอย่างที่ดีในการให้บริการสาธารณะ สำหรับร่าง พ.ร.บ. ดังกล่าวมีทั้งสิ้น 32 มาตรา  โดยมีสาระสำคัญ ดังนี้
1. พ.ร.บ.นี้ ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดหกสิบวันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป  
2. กำหนดให้บรรดาบทกฎหมาย กฎ และข้อบังคับอื่นในส่วนที่บัญญัติไว้แล้วใน พ.ร.บ.นี้ หรือ ขัด หรือแย้งกับบทแห่ง พ.ร.บ.นี้ ให้ใช้ พ.ร.บ.นี้แทน  
3. กำหนดคำนิยามของ สภา คณะกรรมการธรรมาภิบาล หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักการมีส่วนร่วม หลักความรับผิดชอบ หลักความคุ้มค่า ประมวลจริยธรรม ทุจริต ประพฤติมิชอบ ทุจริตในภาครัฐ ทุจริตต่อหน้าที่ ยุทธศาสตร์ คณะกรรมการสภานายกสภา พนักงานเจ้าหน้าที่ และรัฐมนตรี 
4. กำหนดให้หน่วยงานรัฐ เจ้าหน้าที่รัฐ องค์กรรัฐอิสระ องค์กรรัฐตามรัฐธรรมนูญต้องอยู่ ในมาตรการควบคุม กำกับ ดูแล ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และการอื่นใด ตาม พ.ร.บ.นี้ ทั้งนี้ ตามที่คณะกรรมการประกาศกำหนดไว้  
5. กำหนดให้รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีรักษาการตาม พ.ร.บ.นี้ และให้มีอำนาจแต่งตั้งพนักงานเจ้าหน้าที่และออกกฎกระทรวงกำหนดค่าธรรมเนียม (ถ้ามี) รวมทั้งออกกฎกระทรวงระเบียบเพื่อปฏิบัติการตาม พ.ร.บ.นี้  
6. กำหนดองค์ประกอบและที่มา คุณสมบัติและลักษณะต้องห้าม อำนาจและหน้าที่การปฏิบัติหน้าที่ การประชุม วาระการดำรงตำแหน่ง การพ้นตำแหน่งของคณะกรรมการสภาธรรมาภิบาลแห่งชาติ คณะกรรมการสภาการส่งเสริมและตรวจประเมินคุณธรรมจริยธรรมธรรมาภิบาล
แห่งชาติ คณะกรรมการเฉพาะเรื่องกำหนดมาตรฐานด้านธรรมาภิบาลและนโยบาย  
7. กำหนดให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ องค์กรรัฐอิสระ องค์กรรัฐตามรัฐธรรมนูญ ต้องปฏิบัติหน้าที่อย่างมีมาตรฐานตามหลักเกณฑ์ประมวลจริยธรรม เพื่อให้มีคุณภาพตามข้อกำหนดของนโยบายแห่งรัฐและมีการพัฒนายกระดับมาตรฐานการทำงานอย่างต่อเนื่อง โดยให้มีการจัดทำแนวปฏิบัติของการทำงาน วิธีการทำงาน ที่ถูกต้อง เหมาะสม มีประสิทธิภาพ มีคุณธรรมจริยธรรม มีความโปร่งใส เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วม มีหลักความคุ้มค่า มีหลักความรับผิดชอบ ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม กำหนดให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ องค์กรรัฐอิสระ องค์กรรัฐตามรัฐธรรมนูญ ต้องได้รับการส่งเสริม และพัฒนาให้มีคุณภาพได้ด้วยการส่งเสริมให้เข้ารับศึกษาอบรมเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ในหลักสูตรตามที่คณะกรรมการรับรอง การส่งเสริมให้มีทุนการศึกษา การค้นคว้า การทดลอง และการวิจัยด้านธรรมาภิบาล การส่งเสริมให้เข้าร่วมประชุมและการสมัครเป็นสมาชิกองค์กรด้านธรรมาภิบาลระหว่างประเทศ ส่งเสริมให้มีการปฏิบัติงานด้วยการให้บริการสาธารณะที่เป็นธรรม ชัดเจน โปร่งใส เข้าใจตรงกัน ตามหลักสากล พร้อมทั้งส่งเสริมให้มีกระบวนการยุติข้อขัดแย้งหรือข้อพิพาทระหว่างการทำงานที่รวดเร็วและเป็นธรรม การส่งเสริมงานด้านธรรมาภิบาลและประโยชน์อื่น ๆ ตามหลักเกณฑ์ ระเบียบ วิธีการ และเงื่อนไขการกำกับ ดูแล ติดตาม ตรวจประเมินผลการบริหารงานของหน่วยงานภาครัฐเพื่อให้เป็นไปตามแนวนโยบายแห่งรัฐ  
8.กำหนดให้คณะกรรมการ และคณะอนุกรรมการ หรือเจ้าหน้าที่ได้รับมอบหมายปฏิบัติหน้าที่ เข้าไปในสถานที่ตามที่ได้รับเรื่องร้องเรียนการขัดต่อหลักธรรมาภิบาล ทุจริตประพฤติมิชอบ เพื่อตรวจสอบให้เป็นไปตาม พ.ร.บ.นี้ ในระหว่างเวลาทำการของสถานที่นั้น มีหนังสือ
เรียกให้เจ้าหน้าที่รัฐ องค์กรรัฐอิสระ องค์กรรัฐตามรัฐธรรมนูญ หรือผู้เกี่ยวข้อง มาให้ถ้อยคำ หรือชี้แจง หรือให้ส่งเอกสารหรือหลักฐานที่ เกี่ยวข้องมาเพื่อประกอบการพิจารณาได้ ตรวจสอบสถานการณ์ด้านธรรมาภิบาลของประเทศ พิสูจน์ทราบความต้องการ ทิศทางการพัฒนา และปัญหาต่างๆเกี่ยวกับงานด้านธรรมาภิบาลของประเทศ บริหารจัดการให้งานด้านธรรมาภิบาลเกิดการขับเคลื่อนภายใต้กฎหมายต่าง ๆ ในการปฏิบัติหน้าที่ พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องแสดงบัตรประจำตัวต่อบุคคลที่เกี่ยวข้องบัตรประจำตัวพนักงานเจ้าหน้าที่ 
9. กำหนดโทษของเจ้าหน้าที่รัฐ องค์กรรัฐอิสระ องค์กรรัฐตามรัฐธรรมนูญ ที่ไม่ได้ปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสองแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ผู้ใดกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดดังต่อไปนี้ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือ
ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ขัดขืนคำสั่งไม่มาให้ถ้อยคำหรือชี้แจงหรือส่งเอกสารหรือหลักฐานตามคำสั่งของคณะกรรมการ คณะกรรมการเฉพาะเรื่อง หรือพนักงานเจ้าหน้าที่ แล้วแต่กรณี โดยไม่มีเหตุอันสมควร หรือ ขัดขวางหรือไม่อำนวยความสะดวกในการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ตาม พ.ร.บ. ฉบับนี้ ในกรณีผู้กระทำความผิดตาม พ.ร.บ.นี้ ถ้าการกระทำผิดนั้นเกิดจากการสั่งการหรือการกระทำของผู้บังคับบัญชา หรือบุคคลใดซึ่งรับผิดชอบในการดำเนินงานของหน่วยงาน หรือ องค์กรนั้น หรือในกรณีที่บุคคลดังกล่าวมีหน้าที่ต้องสั่งการหรือกระทำการและละเว้นไม่สั่งการหรือไม่กระทำการจนเป็นเหตุให้องค์กรหรือหน่วยงานนั้นกระทำความผิด ผู้นั้นต้องรับโทษตามที่บัญญัติไว้สำหรับความผิดนั้นด้วย บรรดาความรับผิดตาม พ.ร.บ.นี้ที่มีทั้งโทษปรับหรือมีโทษจำคุกหรือทั้งจำทั้งปรับ ให้พนักงานสอบสวนมีอำนาจเปรียบเทียบได้ ตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการกำหนด และเมื่อผู้กระทำผิดได้ชำระเงินค่าปรับตามจำนวนที่ เปรียบเทียบภายในสามสิบวันนับแต่วันที่มีการเปรียบเทียบปรับแล้ว ให้ถือว่าคดีจบกันตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ถ้าผู้กระทำความผิดไม่ยินยอมให้เปรียบเทียบปรับหรือยินยอมแต่ไม่ชำระเงิน ให้ดำเนินคดีต่อไป กำหนดให้มีคณะกรรมการปฏิบัติหน้าที่ตาม พ.ร.บ.นี้ไปพลางก่อน จนกว่าจะมีการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจนครบจำนวน ซึ่งต้องไม่เกินหนึ่งร้อยแปดสิบวันนับแต่วันที่ พ.ร.บ.ฉบับนี้ใช้บังคับ และให้นายกสภาสมาคมธรรมาภิบาลเป็นกรรมการและเลขานุการ 

ด้าน ผู้บังคับบัญชากลุ่มงานประสานการเมืองฯ กล่าวภายหลังรับหนังสือว่า ขอขอบคุณสภาสมาคมฯ ที่เห็นถึงความสำคัญในเรื่องธรรมาภิบาล และมายื่นหนังสือถึงประธานสภาผู้แทนราษฎร ในวันนี้ โดยจะขอรับร่าง พ.ร.บ. ดังกล่าวไปดำเนินการตามกระบวนงานของฝ่ายนิติบัญญัติ พร้อมนำกราบเรียนประธานสภาผู้แทนราษฎร เพื่อโปรดพิจารณาดำเนินการ ต่อไป